Hé lộ tin nhắn Hoàng Hoa Trung dí nộp tiền ‘nuôi em’ khiến MTQ đóng tiền trong mặc cảm có lỗi vì “tại mình mà các em không có cơm ăn”
“Nuôi em – Ai nuôi ai?” – câu hỏi lơ lửng, hóa ra lại trở thành mũi khoan chạm đúng vào một điểm rất mềm nhưng rất nhạy của xã hội hôm nay: Lòng tin. Một dự án thiện nguyện, một cơn bão nghi ngờ và phép thử lòng tin cộng đồng.
Hé lộ tin nhắn Hoàng Hoa Trung dí nộp tiền ‘nuôi em’ khiến MTQ đóng tiền trong mặc cảm có lỗi vì “tại mình mà các em không có cơm ăn”, lại không dám ngừng đóng vì “sợ mấy em bị bỏ đói”
“Nuôi Em” trở thành tâm điểm dư luận
Chỉ từ vài “câu hỏi nhỏ” xoay quanh sự minh bạch tài chính, một dự án đã tồn tại 11 năm lập tức trở thành tâm điểm nghi ngờ.
Tối qua, mạng xã hội ngập trong những nghi ngờ về “Nuôi Em”. Và giữa cơn lũ ngôn từ ấy, nổi bật lên là loạt hình ảnh vợ chồng người khởi xướng dự án du lịch sang chảnh giữa trời Âu suốt 21 ngày. Sự trùng hợp ấy, như thường lệ, chẳng bao giờ vô tình trong thế giới mạng.
Được khởi xướng từ năm 2014 bởi Hoàng Hoa Trung, “Nuôi Em” có mục tiêu rất đơn giản nhưng đầy nhân văn: Hỗ trợ bữa ăn cho trẻ em dân tộc thiểu số vùng cao với chi phí 8.500 đồng/bữa. Nếu những con số được công bố là chính xác, đã có khoảng 50.000–60.000 em nhỏ nhận được bữa ăn từ dự án.
Chữ “nếu” phải viết ra lúc này, vì nó bỗng trở nên nặng trĩu, vì vụ việc đã nóng đến mức “công an vào cuộc”.
Những bức ảnh cũ, bài viết cũ, phát ngôn cũ được đào xới lại như một cuộc khai quật ký ức tập thể. Và người sáng lập dự án đã phải tuyên bố đóng băng tài sản để phục vụ thống kê thu – chi; thậm chí anh còn thừa nhận “nghi ngờ chính bản thân mình”, không biết mình có đảm bảo đúng 100% không.
Những cáo buộc này, thực ra, chẳng mới. Những tranh cãi về minh bạch trong hoạt động thiện nguyện đã trở thành “điệp khúc” mỗi lần mạng xã hội bùng nổ. Tiền quyên góp chuyển vào tài khoản cá nhân; nhà hảo tâm đóng 1.450.000 đồng/năm nhưng không rõ thông tin về trẻ được hỗ trợ; tình nguyện viên chậm cập nhật hình ảnh rồi đổ cho “tin nhắn trôi”…
Tất cả đều là những vấn đề tưởng nhỏ nhưng khi đặt trong bối cảnh lòng tin công chúng mỏng manh, chúng lập tức phình to, dễ dàng bị diễn giải theo hướng xấu nhất.
Đáng lo nhất là cáo buộc trục lợi. Việc hình anh vợ chồng người sáng lập dự án Nuôi Em du lịch châu Âu được lan truyền mạnh không chỉ vì là một chuyến đi, mà vì nó xuất hiện vào đúng thời điểm lòng tin phần nào lung lay.
Trong những câu chuyện thiện nguyện, mọi thứ gắn với tiền bạc luôn nhạy cảm, và sự xa xỉ — dù là chuyện cá nhân — cũng rất dễ bị quy chiếu thành “từ tiền đó mà ra”. Ngay cả khi thực tế chưa được xác minh, hiệu ứng tâm lý “sự sang trọng trông đáng ngờ” luôn tồn tại trong đám đông.
Nhưng nếu ai từng đặt chân lên những ngôi trường vùng cao, từng nhìn các em nhỏ ăn cơm với muối trắng thì sẽ hiểu: một bữa ăn vùng cao không rẻ. Nó quý theo nghĩa đúng nhất: quý như một lý do để đến trường. Nó đắt theo cách rất riêng: Đắt hơn một nắm tiền, vì nó là động lực giữ chân những đứa trẻ trước lựa chọn sớm bỏ học để đi làm.
Lòng tốt không có lỗi
Tôi còn nhớ ở Bảo Yên (Lào Cai), từng chứng kiến một thầy giáo “dân vận” hai nữ sinh. Rằng nếu bỏ học, các em sẽ chỉ 1-2 năm để quên hết, để chỉ còn lại một con đường là “sang Trung Quốc” (theo nghĩa suốt đời làm thuê-NV).
Với gia đình nghèo, một đứa trẻ tiếp tục học hay nghỉ học đôi khi chỉ phụ thuộc vào việc… bố còn gửi tiền ăn hay không. Giữa vô số áp lực cuộc đời, một bữa cơm có thịt, nghe thì đơn giản, nhưng chính nó là điều níu các em lại với tương lai.
Thiện nguyện vì thế mới cần. Và cũng vì chạm đến vùng tử tế nhất của con người, nên mỗi cú vấp lại tạo thành một cú dây cung bật ngược cực mạnh. Công chúng không chỉ bức xúc vì tiền bạc, mà còn vì cảm giác bị phản bội ở một không gian đáng lẽ phải trong lành. Lòng tốt rất dễ cho đi, nhưng một khi tổn thương, nó co lại nhanh lắm.
Tuy vậy, không thể chỉ vì một vụ việc — dù nghiêm trọng — mà đã vội quy kết rằng thiện nguyện là “mảnh đất không an toàn”. Một dự án tồn tại 11 năm, có thể khó tránh khỏi thiếu sót. Câu hỏi lúc này không phải là “Có sai không?”, mà là “Sai ở đâu, sai thế nào và sửa ra sao?”.
Bởi cái sai của một cá nhân không thể thay mặt cho toàn bộ những người vẫn ngày ngày lặng lẽ gói ghém sự tử tế mang đến vùng cao. Và cái sai của một dự án — nếu có — cũng không phải bản chất của công tác thiện nguyện nói chung.
Rapper Đen Vâu đã viết tối qua: Cho dù kết quả điều tra thế nào, “niềm tin, lòng trắc ẩn và tình yêu thương con người cho những hoàn cảnh yếu thế vẫn luôn hiện hữu trong mỗi người con Việt Nam”.
Niềm tin ấy có thể bị lung lay, nhưng nó không biến mất. Bằng chứng đơn giản nhất là: Nếu ai đó còn bức xúc, tức là họ còn quan tâm. Khi ta còn giận dữ thay cho những đứa trẻ ăn cơm muối, tức là ta vẫn còn mong điều tốt đẹp đến với chúng.
Có ý kiến bi quan rằng: “Một dự án tồn tại hơn một thập kỷ mà còn thiếu minh bạch thì người ta biết tin vào đâu?”. Nhưng thực tế, sự minh bạch không quyết định bằng tuổi đời, mà bằng cách người trong cuộc đối diện với sự thật. Công chúng có quyền nghi ngờ; ekip sáng lập dự án có nghĩa vụ giải trình; và cơ quan chức năng có trách nhiệm xác minh. Trật tự ấy, nếu vận hành đúng, chính là cách duy nhất để lấy lại lòng tin.
Cuối cùng, giữa những tranh cãi, vẫn còn những đứa trẻ vùng cao đang cần một bữa ăn đủ đầy, một đôi dép mới, một chiếc áo khoác lành lặn và… niềm tin rằng người lớn không bỏ rơi chúng. Trong lúc chờ câu trả lời từ pháp lý, có lẽ điều quan trọng nhất là giữ lại một điều: Đừng để sự mệt mỏi làm chúng ta quay lưng với lòng tốt. Lòng tốt không có lỗi. Chỉ con người đôi khi đi lạc.
Và nếu hôm nay bạn thấy tim mình hơi nhói khi đọc câu chuyện “Nuôi Em”, đó không phải điều xấu. Đó là dấu hiệu cho thấy bạn vẫn thuộc về nhóm người còn muốn điều gì đó tốt đẹp xảy ra trên đất nước này — dù chỉ bắt đầu từ một bữa cơm với vỏn vẹn 8.500 đồng.
Nguồn: https://danviet.vn/nuoi-em-ai-nuoi-ai-d1385198.html
